26 juni 2017
Begin deze eeuw schreef Arnon Grunberg [Amsterdam, 1971] zijn De Mensheid zij geprezen, een eigentijdse Lof der Zotheid. Openingszin: “Geen beest is zo belasterd als de mens.” In het boek verdedigt de aangeklaagde mensheid zich tegen azijnpissers, halfbakken intellectuelen, verwarde filosofen en ontaarde romanschrijvers. Grunberg geeft het grif toe: de mensheid ís hebzuchtig, wellustig, gewelddadig en laf. Maar, zo luidt zijn repliek, zij kan niet anders. Josse De Pauw [Asse, 1952] heeft evenwel sterk de indruk dat Grunberg de mensheid in zijn pamflet vernedert. Om die reden zet hij de schrijver letterlijk in de beklaagdenbank. Sopraan Claron McFadden [New York, 1961] geeft stem aan de bespotte mensheid. Zal Grunberg zich kunnen vrijspreken?
De Mensheid in de pers:
‘Het is vooral dat wat De Mensheid geniaal maakt: er is mooie muziek, de tekst staat vol met citeerbare zinnen, maar er zit vooral ook genoeg dubbele bodem in om zichzelf onderuit te halen'.
- Magali Degrande in Nieuwsblad, 2 juni 2017
‘De mens klampt zich vast aan strohalmen. Nuchter en quasi manipulatief steken Grunberg/De Pauw hem een hart onder de riem. De Mensheid is inventief, levendig en intelligent theater (…) De Pauw is een ambachtsman old school die zijn metier feilloos beheerst. Met zijn warme, dragende stem en mooie dictie geeft hij zonder enige hapering schwung aan Grunbergs intelligente tekst. Hij boetseert de knappe tekstbewerking van de hand van Mark Schaevers tot een intens luisterstuk (…) Claron McFadden (zang) en Kris Defoort (piano) dialogeren met de acteur. De openingszang (‘Sweeter than Roses’ van Purcell) klimt hoog als een veldleeuwerik en verbreekt de beklemming die over de zaal hangt. Soms overstemt de sopraan op de achtergrond, overheerst en leidt de aandacht van de tekst af.’
- Jan De Smet in De Morgen, 7 juni 2017
‘De Pauw excelleert al speechend, gromt tegen Grunberg en smelt bij de livemuziek (…) Marc Schaevers bewerkte de tekst met verve tot een theatermonoloog. Het resultaat? Zowat elke zin zou je willen opschrijven. Want helder, scherp, rakend, dubbelzinnig tot cynisch of gewoon grappig (…) Terwijl De Pauw verder speecht en majestueus surft op het ritme van de muziek (lees: de met Purcells oeuvre stoeiende topmuzikanten), vertolkt Grunberg de immer voortploeterende mens. Al roeiend met de riemen die hij heeft, op verzoek van regisseur Josse De Pauw.’
- Els Van Steenberghe in Knack Focus, 7 juni 2017
‘Pessimisme? Een luxe die we ons niet meer te pas en te onpas kunnen permitteren, zo klinkt het. We zijn immers mensen, we doen ondanks alles gewoon voort. Het is De Pauw die deze gedachte in het laatste tableau schitterend uitbeeldt. Een hijgende man, trekkend en sleurend aan een roeitoestel dat hem aan de grond genageld houdt. De mens blijft roerloos achter, maar in zijn ijdele poging tot verzet tegen de stilstand schuilt een tragische schoonheid.’
- Jan-Jakob Delanoye op Cutting Edge, 4 juni 2017
‘Josse De Pauw speelt ontspannen, je ziet dat hij geniet van het eindwerk. Net als Arnon Grunberg. Het moet voor een auteur heerlijk zijn te voelen hoe sterk en doorleefd er met zijn werk is omgegaan. Mark Schaevers wist tijdens het wordingsproces de juiste aanzetten te leveren om het magnetisch veld te laten zinderen (…) De muziek maakt essentieel deel uit van dit miniatuur. Is de vierde macht. Hij plooit open in drie muziekstukken en twee muzikanten, een zanger en een pianist. Van Henry Purcell, de belangrijkste componist die Engeland ooit voorbracht, werd Sweeter than Roses geleend en Kris Defoort [piano] en Claron McFadden [zang] zorgen vanuit een improvisatie – voor elke voorstelling een variatie – voor de kers op de taart (…) De mensheid is een absolute aanrader. Een steunpilaar voor al wie zich medeverantwoordelijk acht voor de toestand van de wereld. Hij wordt echter vrijgesproken, nee, niet door een gebrek maar door een overdaad aan bewijs.’
- Guido Lauwaert op Parterre, 7 juni 2017
‘Ik wil jullie danken. Voor een boeiende avond. Voor een verwarrende avond. Voor een mooie avond. Voor een muzikale avond. Het was ook een warme avond. Ik had een terrasje kunnen doen. Een frisse pint bij dat warme weer, het had een mogelijkheid kunnen zijn. Ik heb het niet gedaan. Ik had uw uitnodiging aanvaard. Ik moest naar binnen. Ik zou die keuze kunnen betreurd hebben. Dat deed ik niet. Op geen enkel moment. Want u gaf mij zo veel meer dan enkel die frisse pint.’
- Wim Backx op wimbackx.blogspot.com, 6 juni 2017
‘Een ingekorte versie van het boek, met als meerwaarde de vertolking, en de ruggespraak van de even speelse alsverbluffende zangeres Claron McFadden, en het pianospel van Kris Defoort. (…) Er komen er vragen boven die in het theater misschien te weinig worden gesteld, en al zeker niet in het bijzijn van het publiek.’
- Michaël Bellon op BRUZZ.be, 8 juni 2017
‘De Mensheid laat op overtuigende wijze de ambiguïteit van ons bestaan en onze ziel zien.’
- Sandra Coumans op Brussel Blogt, 11 juni 2017
‘Wanneer Josse De Pauw in zijn advocatenplunje voor de rechtbank verschijnt en voor het publiek spreekt, luistert dat vanzelfsprekend naar hem. Zijn stem is krachtig en krachtdadig.’
- Guy Duplat, La Libre, 8 juni 2017