Karin Jonkers

Lijn73

Boulevard doet – mede door de pandemie – steeds meer mét de stad. De programmalijn Lijn73 ontstond in 2020, toen er vanwege covid geen regulier festival mogelijk was. Maar de behoefte om iets te doen was er wel. Met Covid-gelden ontstond Lijn73 waarin een tiental makers, die niet meer konden produceren/spelen, de kans kregen om te werken met een lokale gemeenschap of publiek. Hoewel deze projecten allemaal anders waren, hadden ze één ding gemeen: het product stond niet centraal, en misschien zelfs het proces niet, maar juist openheid, nieuwsgierigheid en toewijding van de makers, van de inwoners van ‘s-Hertogenbosch en van Boulevard naar elkaar. Er was één gezamenlijk verlangen; een verlangen om verbinding te blijven maken met onze makers en met de stad.

Na deze ervaringen nam Boulevard zich voor om de programmalijn Lijn73 in samenwerking met haar makers te blijven uitvoeren en om de relatie daarin met de inwoners van ‘s-Hertogenbosch te behouden.

Werkwijze

In de werkwijze van Lijn73 waarbij de hiërarchie tussen publieken, festival en makers democratischer en fluïde wordt verschuiven rollen en posities. Het publiek is niet alleen toeschouwer bij een voorstelling, maar kan ook bijdragen of meewerken aan een productie en is zo mede-eigenaar van de uitkomsten. Hierbij zijn (maatschappelijke) partners en ervaringsdeskundigen vaak kennisaandrager of inspirator.

Boulevard is als presenterende instelling méér dan een plek waar wordt gespeeld en getoond, omdat we ons ook kunnen bezighouden met het maakproces. Bij een artistiek gesprek met een maker sluit onze projectleider publieksverbinding aan en stelt vragen aan makers over het bereiken en betrekken van deelnemers en de wederkerigheid daarin. Deze gesprekken hebben veelal geleid tot nieuwe werkwijzen bij theatermakers.

Bovendien kunnen we bredere samenwerkingen aangaan, met kunstenaars, met onze partners lokaal en nationaal en in Europese projecten. Makers ontwikkelen een andere manier van werken en creëren een band met de stad, die verder gaat dan ‘arriveren en spelen’. Dit kan zijn tijdens het festival in augustus, maar ook op een ander moment.

Zo voeren makerscollectief Schippers&VanGucht en Boulevard een doorlopend gesprek over brede toegankelijkheid van beider werk. De afgelopen jaren inspireerden diverse ervaringsdeskundigen tot een andere manier van denken en doen. Voor de voorstelling ODE hebben Schippers&VanGucht intensief samengewerkt met (performers van) Theaterwerkplaats Tiuri, maar ze hebben ook in een vroeg stadium dove deskundigen geraadpleegd en getest met rolstoelgebruikers. Alle ervaringen leidden tot een rijker en inclusiever maakproces.

Lijn73 tijdens Theaterfestival Boulevard

In 2023 waren er tijdens het festival een aantal voorstellingen onderdeel van Lijn73 zoals SOTTOBOSCO van Chiara Bersani, A True Story van 71BODIES, Papa was a rolling stone van Minoux en Corpo Máquina Society met It takes a child to raise a village/FREE. Eerder werkte we onder andere met: Shailesh Bahoran (IRC), Alexandra Broeder, Schweigman&, Benjamin Verdonck, Jija Sohn en Melanie Demers.

Dit zijn de Lijn73 projecten in werking:

Donna Chittick / Backbone, werkt met mensen met een auditieve beperking 
Choreograaf Donna Chittick werkt in aanloop naar haar nieuwe voorstelling Sound (2025) aan een onderzoek rond de zintuiglijke beleving van geluid. Hoe kan geluid op verschillende manieren worden ervaren en op welke manier kan Chittick deze bevindingen meenemen in het creatieproces? Dit onderzoek met doven, slechthorende en horende deelnemers start vanuit de gedeelde wens een artistiek proces in te richten met kennis van een verscheidenheid aan zintuigelijke belevingen. Voorafgaand aan het festival werkt Donna met hen in co-creatie sessies. Tijdens het festival wordt het proces op een open vloer gedeeld en getoetst met publieken, en is het ook toegankelijk voor dove bezoekers.
Lees hier meer over de onderzoekspresentatie tijdens Boulevard.

Cheroney Pelupessy, werkt met mensen uit de lokale Indische en Molukse community 
Sinds 2019 is er een verbinding met een vertegenwoordiging van de Molukse en Indische gemeenschap in ’s-Hertogenbosch. Die resulteerde in 2023 in de dansvoorstelling But First We are Going to Eat onder leiding van choreograaf Jija Sohn, als onderdeel van het Europese samenwerkingsverband Performing Gender: Dancing in your Shoes (DIYS). 
De intensieve samenwerking heeft ons en de deelnemers veel geleerd en daarom werken we vanaf 2024 verder met deze groep. Samen met choreograaf Cheroney Pelupessy wiens onderzoek zich richt op de Nederlandse, Molukse en Indonesische vrouw, in het bijzonder de verhouding tussen moeders en dochters. Zij richt met de groep een traject in waar een presentatie uitkomt in 2025, het jaar waarin we herdenken en vieren dat 80-jaar geleden, met de capitulatie van Japan, de Tweede Wereldoorlog was afgelopen in het hele koninkrijk.

Guilherme Miotto / Corpo Máquina, werkt met Bosschenaren 
In Mondo Perfetto onderzoekt choreograaf en Corpo Máquina’s artistiek leider Guilherme Miotto hoe ons denken beweging beïnvloedt en hoe beweging de geest vormt.
In de eenvoud van beweging zoekt hij een ingang om een gelaagde realiteit te delen met publiek. In de aanloop naar de première op ons festival voeren dansers Guilherme en Julia en een klassieke percussionist – op de marimba – met deelnemers een verkennend onderzoek uit. Guilherme gebruikt muziek als een brug naar een andere dimensie, waar je als deelnemers onderdeel van wordt. In Huis73 in ’s-Hertogenbosch kwamen de deelnemers drie middagen luisteren, ervaren en de marimba bespelen, binnen een participatieve context.

Ook tijdens Boulevard zijn bezoekers en stadsgenoten welkom om deel te nemen: In de week van 29 juli verzorgt het gezelschap vier gratis en open workshops voor geïnteresseerden. De details volgen nog.

Hanna van Mourik Broekman/ Stormkamer, werkt in de Kruiskamp
Onder de naam Stormkamer organiseert Hanna van Mourik Broekman een podium voor lokale verhalen met een brede uitstraling en een grote maatschappelijke urgentie. Stormkamer is specialist in het creëren van ontmoetingen. Over thema’s die ieders aandacht verdienen, zoals bestaanszekerheid, anders denken en arbeid. Ze werkt de komende twee jaar met Boulevard in de Bossche wijk de Kruiskamp, haar uitgangsvraag luidt: hoe draag je zorg voor iemand die minder heeft dan jij? In 2024 organiseert ze een Tafel waarin ze met haar gesprekspartners spreekt en eet rondom de inrichting van de zorg voor familieleden. Deze mensen nodigt ze uit na een voorbereidend onderzoek in de Kruiskamp tijdens Boulevard. In 2025 mondt deze Tafel uit in een verdiepende samenwerking met Boulevard en inwoners uit Den Bosch.

Stichting Stadshout Den Bosch, werkt met de lokale gemeenschap
Tussen de bomen op de Parade vind je een klein dorp van houten huisjes. Hier wordt niet stilgezeten. Er wordt gespeeld, getimmerd, geschilderd en gebouwd. Stichting Stadshout Den Bosch nodigt je uit om te komen bouwen. Onder begeleiding van professionele timmerlui zagen en timmeren ze meubels of speelgoed. De kleinsten schilderen kleine schilderijtjes op hout. Er wordt hout gebruikt van omgewaaide bomen uit de stad.

Karin Jonkers
Theaterfestival Boulevard bedankt:
  • Gemeente 's-Hertogenbosch
  • Den Bosch Partners
  • Provincie Noord-Brabant
  • Fonds Podiumkunsten
  • VSBfonds
  • Fonds21
  • Vriendenloterij Fonds
  • Creative Europe Programme (EU)
  • Gieskes-Strijbis Fonds
  • Dioraphte
  • VandenEnde Foundation
  • Fonds ZOZ
  • Jeugdfonds Sport & Cultuur
  • Jan van Hoof Galerie
  • Apap
  • Feminist Futures
  • Performing Gender